یکی از مراسم دیرینه چهارشنبه آخر سال در شهرهای آذربایجان بویژه شهر تاریخی اورمیه، مراسم «مینجیق سالما» است که توسط زنان و دختران برگزار می‌شود. البته امروزه این مراسم در آخرین چهارشنبه ماه صفر هم برپا می‌شود.
در این مراسم زنان و دختران، صبح سه شنبه نیتی کرده و اشیایی مانند منجوق یا دگمه‌ای را که از قبل آماده کرده‌اند در داخل «ساخسی کوپه» (کوزه سفالین) که با آب پر شده است، می‌اندازند.
این کوزه شب در بیرون خانه جایی که مهتاب به آن تابیده باشد، قرار داده می‌شود. صبح روز بعد، همه دختران و زنانی که منجق یا نشانی در کوزه انداخته‌اند جمع می شوند و کوزه را نزد بزرگ خانواده که معمولا زن مسنی است، می‌برند و او برای هر منجقی که از کوزه بیرون آورده می‌شود، «بایاتی» می‌خواند.
مضامین بایاتی‌ها تفسیر می‌شود و به این ترتیب همه برای یک سال آینده خود فالی می‌گیرند و عقیده دارند که هرچه در فال بایاتی بیاید البته نسبت به نیتی که گرفته‌اند، همان می‌شود.
در گذشته همه زنان آذربایجان مخصوصا مادربزرگ‌ها بایاتی‌ها را ازبر بودند اما امروزه بایاتی‌ها روی کاغذ نوشته می‌شود و خوانده می‌شود.
- نویسنده : مریم چرخ انداز
