رئیس پژوهشکده نفت و گاز دانشگاه صنعتی سهند با اشاره به احتمال وجود نفت در بخشهایی از آذربایجان شرقی گفت: طرح اکتشافی بررسی وجود هیدروکربن در آذربایجان شرقی بر عهده ی پژوهشکده و دانشکده نفت و گاز دانشگاه صنعتی سهند است، شواهد و قرائن نشان میدهد که باید در برخی نواحی از شهرستان بستان آباد و شهرستان سراب، هیدروکربن وجود داشته باشد.
سید علیرضا طباطبایی نژاد در گفتوگو با ایسنا افزود: هنوز هیچ گونه اطلاعاتی در مورد اینکه آیا هیدروکربن و نفت احتمالی موجود در سراب و بستان آباد قابل استحصال است یا نه؟، وجود ندارد، کارهای تحقیقاتی طرح اکتشافی بررسی وجود هیدروکربن در آذربایجان شرقی، طرح مشترکی است که توسط دانشگاه صنعتی سهند و دانشگاه تبریز انجام میشود، نتایج این مطالعات مشخص میکند که آیا لرزه نگاری باید در این مناطق انجام شود یا نه؟.
وی خاطرنشان کرد: اگر نتایج مطالعات، وجود هیدرو کربن در بستان آباد و سراب را تایید کند و مقدار آن قابل توجه باشد، مطالعات ادامه مییابد و لرزه نگاریها انجام شده و گامهای بعدی برداشته شده و اولین چاه بعد از گردآوری دادهها حفر میشود، به عنوان مثال در مورد دشت مغان، وجود نفت نسبتا سنگین قابل استحصال به تایید رسیده است.
رئیس دانشکده نفت و گاز دانشگاه صنعتی سهند متذکر شد: نقشهی احتمال وجود نفت در نقاط مختلف کشور سالها قبل توسط زمین شناسان تهیه شده بود و بر اساس این نقشه بود که سراب و بستان آباد هم بر اساس شاخصههای زمین شناسی جزو این نقاط به شمار میآیند، ممکن است نفت در برخی جاها وجود داشته باشد، اما استحصال آن صرفهی اقتصادی نداشته باشد.
وی با بیان اینکه زمان دقیق رسیدن به نتیجهی نهایی در خصوص احتمال وجود هیدروکربن در بستان آباد و سراب، مشخص نیست، اظهار کرد: اگر دو طرح مطالعاتی در این خصوص به مشکل برنخورد و فرایند مطالعه به درستی پیش برود، میتوان تا پایان سال جاری به برخی نتایج دست پیدا کرد، اولین گام پس از تایید وجود نفت در یک منطقه انجام لرزه نگاری و زدن چاه اکتشافی بوده و ادامهی روند به نتایج حاصل از اولین چاه یا همان چاه اکتشافی بستگی دارد.
طباطبایینژاد در ادامه با بیان اینکه ذخایر نفتی در ایران بسیار زیاد است، اظهار کرد: آمارهای رسمی نشان میدهد که حدود ۶۸۰ میلیارد بشکه نفت در جا (مقدار نفت موجود در زیر زمین) در ایران موجود بوده که حدود ۲۰ درصد از آن قابل استحصال است؛ ما از نظر ذخایر نفتی و گازی و معادن غنی هستیم.
وی تاکید کرد: با توجه به جایگزینی انرژیهای نو مانند انرژی خورشیدی به جای انرژیهای فسیلی، تولید نفت باید شتاب بیشتری گرفته و سرمایهگذاری در بخشهای دیگر انرژی که بتواند آیندگان ما را تامین کند، مورد توجه قرار بگیرد، با ادامهی روند کنونی رشد تعداد خودروها و وسایل نقلیه، نه تنها باید تمامی نفت تولید شده در داخل کشور را مصرف کنیم، بلکه باید بخشی از نیازهایمان را هم از دیگر کشورها وارد کنیم، این یک شوخی نیست، بلکه حقیقتی است که آمار نشان میدهد و با این روند ما باید در طول ۱۰ سال آینده یکی از واردکنندگان نفت و بنزین باشیم.
وی بیان کرد: برای اینکه وراد کننده نفت نباشیم، باید ظرفیت تولید را بالا ببریم که امکان تولید آن هم در داخل کشور وجود دارد و فکر میکنم بتوانیم در آینده تا هشت میلیون بشکه در روز نفت تولید کنیم، با ادامهی روند فعلی و دبی که الان نفت تولید میکنیم، تا ۹۵ سال آینده هم نفت قابل استحصال در ایران خواهیم داشت، اما تمامی تلاشمان بر این است که این بازهی زمانی ۹۵ ساله را به ۵۰ سال تبدیل کنیم، چرا که اروپاییها و آمریکاییها به دنبال دور شدن از نفت و جایگزینی انرژیهای نو مانند انرژی خورشیدی و بادی و … است، به همین دلیل اگر ما ۹۵ سال دیگر نفت استخراج کنیم، ممکن است مشتری نداشته باشد و استفادهی صرف از نفت تولید داخل در ایران با وجود صرف هزینههای زیاد، چندان منطقی نیست.
ادامه داد: نفت باید به فروش رفته و هزینههای آن صرف سرمایهگذاری برای نسل آینده و ارتقاء کشور شود؛ امکانات تجهیزاتی ایران در حوزهی نفت روز به روز رو به رشد بوده و تا چندین سال آینده هم نیازی به وارد کردن تجهیزات نداریم، اما وارد کردن تجهیزات در صورت اجبار و نیاز هم اشکالی ندارد، چرا که مجبور به وارد کردن برخی تکنولوژیها هستیم؛ هیچ شکی در توان ایران و متخصصان ایرانی در حوزهی نفت ندارم؛ شرکتهای کوچکی با ایران همکاری میکنند، اما نفرات خارجی در این حوزه نداریم و همه چیز در دست ایرانیها است.
وی متذکر شد: شاید از نظر تکنولوژی به پای غربیها نرسیده باشیم، اما در گذشته حتی یک پیچ ساده را هم باید وارد میکردیم، ولی الان پمپها و توربینها و بسیاری از قطعات مورد نیاز این حوزه مانند پمپهای درون چاهی در داخل کشور و توسط متخصصان ایرانی ساخته می شود.
وی با اشاره به اینکه بیشترین نفت کشور در جنوب و خلیج فارس است، خاطرنشان کرد: نفت ایران، اغلب نفت متوسطی بوده و از کیفیت خوبی برخوردار است، حدود ۸۵ درصد از نفت کشور در مناطق نفت خیز جنوب ایران و مابقی در مناطقی قرار دارد که چندان از مناطق نفتخیز دور نیستند، میزان نفت تولیدی از دریای خزر در شرایط کنونی حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار تن است، ایلام و دهلران که مرز مشترکی با عراق دارند، دارای نفت خوبی هستند، اما مقدار آن به اندازهی نفت موجود در جنوب کشور نیست، چاههایی در جنوب کشور داریم که میتواند روزانه حدود ۱۰۰ هزار بشکه نفت تولید کند که این در دنیا نادر است.
طباطبایینژاد در بخش پایانی سخنانش، خاطرنشان کرد: سرمایهگذاری انجام شده در بخش صنعت نفت و دانشگاههای فعال در این حوزه رشد بسیاری خوبی در طول سالهای گذشته داشته است، اما به دلیل اینکه ما در گذشته بسیار وابسته بودیم، هنوز هم جای کار بسیار است، حتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ هم وابستگی ما در این حوزه کم نشد، اما بعد از وضع تحریمهای اولیه کاهش وابستگی شروع شد و در دورههای بعدی توانستیم وابستگیمان را به حداقل برسانیم.